Της Τυροφαγου....

Την Κυριακή, τελευταία μέρα πρίν τη Σαρακοστή, που συνήθως την ονομάζουμε Κυριακή της συγγνώμης και <<της από του Παραδείσου της τρυφής εξορίας του Πρωτόπλαστου Αδάμ>>.

Ξέρουμε ότι ο άνθρωπος πλάσθηκε για να ζει στον Παράδεισο, για την γνώση του Θεού και την κοινωνία μαζί Του. Η αμαρτία του όμως τον απομάκρυνε από την ευλογημένη ζωή και έτσι η ύπαρξή του στη γη είναι μια εξορία. Η Μ. Σαρακοστή είναι η απελευθέρωσή μας από τη σκλαβιά της αμαρτίας.


Το ευαγγελικό ανάγνωσμα αυτής της Κυριακής (Ματθ. 6, 14-21) θέτει τους όρους για μια τέτοια απελευθέρωση. Πρώτος όρος είναι η νηστεία, η προσπάθεια να ελευθερωθούμε από τη δικτατορία της σάρκας και της ύλης πάνω στο πνεύμα. Δεν πρέπει όμως η νηστεία μας να είναι υποκριτική, δηλαδή <<προς το θεαθήναι>>, να μη φαινόμαστε <<στους ανθρώπους νηστεύοντες, αλλά στον Πατέρα μας εν τω κρυπτώ>> όπως αναφέρεται στο ευαγγελικό ανάγνωσμα.

Δεύτερος όρος είναι η συγγνώμη: <<Εάν αφήτε στους ανθρώπους τα παραπτώματά τους, θα αφήσει και τα δικά σας ο ουράνιος Πατέρας>>. Η συγχωρητικότητα είναι η επιστροφή στην ενότητα, στη σύμπνοια, στην αγάπη. Έτσι στον Εσπερινό αυτής της Κυριακής, στο τέλος της ακολουθίας, όλοι οι πιστοί πλησιάζουν τον ιερέα και ο ένας τον άλλο, ζητώντας την αμοιβαία συγχώρεση.
Ουσιαστικά από τον Εσπερινό αυτό αρχίζει η Μεγάλη Σαρακοστή. Αρχίζει η ακολουθία με τον ιερέα ντυμένο στα λαμπερά άμφια και τα τροπάρια αναγγέλουν τον ερχομό της Μ. Σαρακοστής και πέρα απ' αυτή, τον ερχομό του Πάσχα. Κατόπιν γίνεται η είσοδος του Ευαγγελίου με τον εσπερινό ύμνο <<Φως ιλαρόν αγίας δόξης>> και ο ιερέας προχωρεί στην Ωραία Πύλη για να αναφωνήσει το Προκείμενο που πάντα αναγγέλει το τέλος της μιας μέρας και την αρχή της άλλης. Η θαυμάσια μελωδία: <<Μη αποστρέψεις το πρόσωπό σου από του παιδός σου, ότι θλίβομαι, ταχύ επάκουσόν μου, πρόσχες τη ψυχή μου και λύτρωσε αυτήν>> λέγεται πέντε φορές, τα φώτα σβήνουν και τα χρωματιστά άμφια αλλάζουν.

Από αυτό το σημείο ξεκινάει η Μεγάλη Σαρακοστή: συναισθάνομαι ότι είμαι εξόριστος από την ομορφιά της Βασιλείας Του και θλίβομαι. Τελικά παραδέχομαι ότι μόνο ο Θεός μπορεί να με βοηθήσει σ' αυτή τη θλίψη. Μετάνοια πάνω απ' όλα είναι το απελπισμένο κάλεσμα για τη Θεία βοήθεια. Στη συνέχεια διαβάζεται η προσευχή του Αγίου Εφραίμ που συνοδεύεται από μετάνοιες. Καθώς οι πιστοί πλησιάζουν τον ιερέα, ο χορός ψάλλει πασχαλινούς ύμνους. Από τώρα βλέπουμε να λάμπει στο τέλος το φως της Ανάστασης, το φως της Βασιλείας του Θεού.

______________
*Λέγεται <<της Τυροφάγου>> γιατί τρώμε περισσότερο τυροκομικά προϊόντα τις τελευταίες μέρες πριν την επερχόμενη νηστεία της Σαρακοστής και όχι πλέον κρέας.