Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Ἱερομάρτυρας ἐπίσκοπός της Μεγάλης Ἀρμενίας 30 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

Ὁ Γρηγόριος ἦταν γιὸς τοῦ Ἄνακ, ποὺ ἦταν συγγενὴς τοῦ βασιλιᾶ τῆς Μεγάλης Ἀρμενίας, Κουσαρῶ (290 μ.Χ.). Ὁ Ἄνακ, λοιπόν, σὲ συνεργασ
ία μὲ τὸ βασιλιὰ τῶν Περσῶν Ἀρτασείρα, σκότωσε τὸν Κουσαρῶ. Ἀλλὰ οἱ σατράπες τῆς Ἀρμενίας ἐκδικήθηκαν τὸ φόνο του, σκοτώνοντας τὸν Ἄνακ καὶ ὅλη του τὴν οἰκογένεια. Διασώθηκαν μόνο δυὸ παιδιά του, ποὺ ἕνας ἦταν ὁ Γρηγόριος. Στὴν Καισαρεία συνέβη νὰ συναντηθοῦν ὁ γιὸς τοῦ φονιὰ Ἄνακ, Γρηγόριος, καὶ ὁ γιὸς τοῦ θύματος Τηριδάτης. Τότε ὁ Γρηγόριος σπούδαζε μὲ ζῆλο τὰ ἱερὰ γράμματα, (στὴν Καισαρεία τῆς Καππαδοκίας ἀπὸ τὸν ἐκεῖ ἀρχιεπίσκοπο Λεόντιο), ποὺ μεταξὺ ἄλλων λένε: «τελείων δὲ ἐστὶν ἡ στερεὰ τροφή, τῶν διὰ τὴν ἕξιν τὰ αἰσθητήρια γεγυμνασμένα ἐχόντων πρὸς διάκρισιν καλοῦ τε καὶ κακοῦ». Δηλαδή, ἡ στερεὰ καὶ ὑψηλότερη πνευματικὴ τροφὴ εἶναι γιὰ τοὺς τέλειους χριστιανούς, ποὺ ἀπὸ τὴν ἄσκηση ἔχουν τὰ πνευματικὰ αἰσθητήρια γυμνασμένα στὸ νὰ διακρίνουν εὔκολα μεταξὺ τοῦ καλοῦ καὶ κακοῦ. Γυμνασμένος, λοιπόν, καὶ ὁ Γρηγόριος στὴ διάκριση, ὄχι μόνο δὲν ἀποστράφηκε τὸν Τηριδάτη, ἀλλὰ τὸν πλησίασε μὲ ἀγάπη, ἀποδοκίμασε τὴν πράξη τοῦ πατέρα του καὶ τὸν βοήθησε σὲ κάποια ἀσθένειά του. Ὅταν ἀργότερα ὁ Τηριδάτης ἔγινε βασιλιὰς Ἀρμενίας, βασάνισε φρικτὰ τὸν Γρηγόριο (ποὺ τότε ἦταν ἐπίσκοπος Ἀρμενίας). Ὁ Θεός, ὅμως, ἐπέτρεψε νὰ γίνει ὁ Τηριδάτης σχιζοφρενής. Ἀλλὰ διὰ τῶν προσευχῶν τοῦ Γρηγορίου θεραπεύθηκε, μετανόησε καὶ βαπτίσθηκε χριστιανὸς μὲ ὅλο του τὸ ἔθνος.